Een bittere avond was het, 15 maart 2017. Voor iedereen die de PvdA een warm hart toedraagt. Wie in 2012 nog PvdA stemde, liep nu massaal over naar andere partijen, waaronder GroenLinks. Lichtpuntjes? De PVV is gelukkig niet de grootste geworden en uit de comeback van het CDA blijkt dat de zwevende kiezer ook weer terug kan keren. Voor de PvdA zal het wel oppositie worden (al weet je het in Nederland coalitieland nooit helemaal zeker). Met als opdracht de kiezers met een eerlijk én inspirerend verhaal terug te winnen. Deels boze en gefrustreerde kiezers, deels blije en idealistische kiezers met soms tegengestelde belangen en verwachtingen. Hoe vertel je die kiezers op verfrissende wijze een samenbindend verhaal?
Eén ding is zeker, er is ruimte voor een door levensbeschouwelijke en/of religieus georiënteerde waarden gestuurde politieke boodschap. Op de eerste Banningconferentie van dit jaar, over de staat van de democratie, constateerde minister Ronald Plasterk dat lang gedacht werd dat waarden en normen af hadden gedaan in het geseculariseerde Nederland. Maar niets bleek minder waar in deze tijd van polarisatie. Te midden van de strijd om onze nationale identiteit regende het statements over waarden en normen. De open brieven van Rutte en Asscher aan het volk van Nederland waren in dat verband veelzeggend. Rutte legde alle nadruk op het actief verdedigen van fatsoen en normaal doen in een ontzettend gaaf land. Asscher kwam met een antwoord dat het accent legde op de waarde van verzorgings- en rechtsstaat. Iedereen gelijkwaardig, geen rechten zonder plichten en bovenal eerlijke spelregels die gelden voor iedereen. Want: ‘Nederland is van ons allemaal’.
In de zoektocht naar een moreel samenbindend verhaal heeft de Banningvereniging een rol te spelen. In een land dat nog altijd tot de wereldtop behoort, maar waar mensen ook veel te verliezen hebben. Of soms al veel zijn kwijtgeraakt door de crisis, vaak in ieder geval het gevoel dat er naar hen geluisterd wordt, dat de politiek er ook voor hen is.
Als wij als Banningvereniging nu een brief zouden schrijven aan het volk van Nederland, dan zou die brief in ieder geval positief en constructief getoonzet moeten zijn. Met als inhoudelijke boodschap dat ons land actief de eigen identiteit moet bewaken en uitdragen, maar dat die identiteit altijd in ontwikkeling is. Er zou in moeten staan dat het in de politiek om meer gaat dan om kortetermijnbelangen van deelgroepen. Het milieu is daarvan bij uitstek een voorbeeld. De toekomst van het ecosysteem is ons aller zorg en zal een veel grotere rol moeten spelen bij economische afwegingen. Er zou in moeten staan dat de grondwaarden zoals verwoord in artikel 1 van de Grondwet ‘heilig’ zijn en actief uitgedragen en verdedigd moeten worden door iedereen die in Nederland woonachtig is. Met daarbinnen alle ruimte voor diversiteit. En tenslotte zou erin moeten staan dat vrijheid niet bestaat zonder verantwoordelijkheid, ruimte voor het individu niet zonder gemeenschapszin, voorzieningen niet zonder financiële offers én controle op misbruik en dat solidariteit ver weg en dichtbij een kwestie van beschaving is. Aan een dergelijke brief moet zal ook de PvdA met vernieuwend en creatief élan verder moeten schrijven. De Banningvereniging schrijft graag mee.