Het begrip basisinkomen is de afgelopen maanden vaak in het nieuws geweest. Dit kwam door de financiële malaise in de Westerse wereld en de toegenomen ongelijkheid, waar onder andere de Fransman Piketty over schreef. Sociaaldemocraten die een betere verdeling van de financiële middelen nastreven, zouden het basisinkomen als serieuze optie moeten overwegen, aldus Stephano Stoffel.
Uitgaande van het zoveel mogelijk samendoen, de beleidsgedachte achter de participatiesamenleving, zouden sociaaldemocraten het basisinkomen in overweging moeten nemen. Het basisinkomen kan een participatiesamenleving waarin iedereen meedoet namelijk mogelijk maken. Het belangrijkste principe voor de sociaaldemocratie is het gelijkheidsbeginsel. Met betrekking tot het basisinkomen betekent het dat een ieder ongeacht zijn of haar status een basisinkomen krijgt. Niemand hoeft een ander meer als minderwaardig te bejegenen omdat die een uitkering ontvangt.
Voordelen van het basisinkomen
Men moet beseffen dat het basisinkomen geen utopische gedachte is. Een basisinkomen voor allen heeft voordelen voor de Nederlandse staat en voor de samenleving. Ten eerste zorgt het basisinkomen voor het afschaffen van verschillende uitkeringen. Ten tweede hoeven werkgevers alleen het overige loon conform de cao uit te betalen aan hun werknemers. Dat zorgt voor duidelijkheid.
Een basisinkomen zorgt bovendien niet voor een vermindering van het arbeidsethos. Integendeel! Werken naast je basisinkomen is dan zelfs voor opa en oma aantrekkelijk. Of voor moeders die overdag thuis blijven om op hun kinderen te passen. Zij kunnen later in hun leven of wanneer de kinderen naar school zijn betaald werken om hun inkomen aan te vullen. Daarnaast worden ambtenaren ontlast omdat zij mensen niet meer hoeven te pushen om aan de slag te gaan. Ten slotte loont werken naast een basisinkomen, dit in tegenstelling tot de huidige situatie. Als men momenteel met een uitkering bijverdient, moet men het laten verrekenen. Regelrechte ontmoediging van arbeidsparticipatie!
Politici zullen zich afvragen hoe dit basisinkomen betaald of gefinancierd moet worden. Zoals al aangegeven kan dit door het afschaffen van de huidige wirwar aan uitkeringen. Deze geldstromen kunnen worden gebruikt voor het basisinkomen. Het zal waarschijnlijk zorgen voor minder administratieve lasten voor het Rijk.
Experimenten
In andere landen zijn experimenten met een basisinkomen uitgevoerd. Die experimenten kan men toetsen aan de Nederlandse situatie of gebruiken als basis voor onderzoek. Een motie die oproept tot onderzoek naar een voorwaardelijk basisinkomen werd aangenomen op het PvdA-congres van 17/18 januari. Dat biedt hoop!
Een basisinkomen voor iedereen hoeft geen utopie te zijn als de sociaaldemocraten en andere linkse partijen er serieus aandacht aan besteden. Om de gelijkheid binnen onze samenleving anno de 21e eeuw een nieuwe impuls te geven is het basisinkomen een belangrijk nieuw perspectief.
Samen doen is samen leven!
Door Stephano Stoffel, secretaris afdelingsbestuur PvdA Amsterdam Zuidoost